Avrupa’daki Gelişmeler
6 AB Market Zinciri, Üretimlerini %50 Bitkisel Proteine Dönüştürürse, 25 Milyon Araba Kadar Emisyonu Dengeleyebilir, 5 Aralık 2023, Green Queen
Profundo tarafından hazırlanan bir rapora göre, önde gelen altı perakendeci ve catering firmasının %50 oranında bitki bazlı proteinlere geçmesi, yıllık sera gazı emisyonlarını 31,6 milyon ton azaltabilir; bu, AB’de 25 milyon arabanın ortadan kaldırılmasına eşdeğerdir. Rapora göre ise dünyanın dört bir yanındaki süpermarket ve gıda hizmeti işletmecileri, satışlarının
%50’sini etten bitkisel proteinlere kaydırarak, tüm sera gazı emisyonlarının üçte birini oluşturan gıda sistemi emisyonlarını dönüştürebilirler. Eğer bu şirketler – Ahold Delhaize (Hollanda), Carrefour (Fransa), CP All (Tayland’daki tüm 7-Eleven mağazalarının işletmecisi), Lidl (Almanya), Tesco (İngiltere) ve Sodexo (Fransa) üretimlerinin %50’sinde et alternatifi proteinlere geçerse 2030 yılına kadar bitkisel gıdalar (tofu ve baklagiller gibi) ve alternatif etlerin (mikoprotein ve fermantasyondan türetilmiş proteinler dahil) kombinasyonuyla bu proteinler kullanarak, 2030 yılına kadar sera gazı emisyonlarını yılda 31,6 milyon ton azaltacaklardır; bu da 25 milyondan fazla arabanın sera gazı emisyonunun ortadan kaldırılmasına eşdeğerdir.
İtalyan Hükümeti Laboratuvar Etini Yasakladı, 7 Aralık 2023, Food Navigator
İtalyan Hükümeti geçtiğimiz günlerde laboratuvar eti üretimini yasaklayacağını, aynı zamanda bitki bazlı et alternatifleri üzerindeki etle ilgili etiketleri kısıtlayacağını duyurdu. Karar bazı çevrelerden önemli eleştirilere yol açtı, ancak İtalya’nın bakış açısına göre karar, mutfak geleneklerini ve çiftçiler gibi kilit paydaşları koruma arzusundan kaynaklanıyor.
Polonya Tarım Bakanlığı’ndan Bitki Bazlı Et Etiketlemesinin Sansürlenmesine İlişkin Kararname Taslağı, 6 Aralık 2023, Vegconomist
Polonya Tarım Bakanlığı, gıda etiketleri ile ilgili mevcut düzenlemeleri değiştirmeyi amaçlayan, özellikle vegan et alternatiflerinin etiketlenmesini hedefleyen ve potansiyel olarak bu ürünlerin tüketicilere sunulma şeklini etkilemeyi amaçlayan yeni bir kararname taslağı önerdi.
Dün Hükümet Mevzuat Merkezi’nin web sitesinde yayınlanan değişiklik teklifi, “jambon”, “füme et” ve “sosis” gibi geleneksel olarak et ürünleriyle ilişkilendirilen terimlerin kullanımını düzenlemeyi amaçlıyor. Bakanlığa göre amaç, et ürünlerini tanımlamak için geleneksel olarak kullanılan terimleri korumak ve tüketicilerin çıkarlarının korunmasını sağlayarak daha bilinçli seçimlere olanak tanımaktır.
Dünya’dan Gelişmeler
Diyet Değişikliğinden İlk Bahsedilen Sağlık Bildirgesi, 4 Aralık 2023, PoliticoPro
Sağlık sistemlerinin daha sıcak bir dünya için nasıl donatılacağına ve araştırmaların güçlendirileceğine odaklanan BAE İklim ve Sağlık Bildirgesi’ni 120’den fazla ülke destekledi. Sağlık beyanı, “sürdürülebilir sağlıklı diyetlere” geçmenin acil ihtiyacını tanıyan ilk bildiridir.
Bilim İnsanlarına Göre Henüz En Lezzetli Vegan Burgerleri Yemedik, 6 Aralık 2023, VegNews
Plos One dergisinde yayınlanan yeni araştırma, belirli bir enzimin vegan burgerleri daha sulu, daha lezzetli ve daha sindirilebilir hale getirebileceğini ortaya koyuyor. Spesifik olarak, protein- glutaminaz enzimi, vegan burgerleri daha iyi hale getirmenin temel bileşenidir. Araştırmacılar—Kiyota Sakai, Japonya’daki Amano Enzyme Inc. İnovasyon Merkezi’nden Masamichi Okada ve Shotaro Yamaguchi, artan insan nüfusunun 2030’da 8,5 milyara ve 2050’de 10 milyara ulaşması beklenirken, talepteki bu kadar hızlı artışı karşılayabilecek kapasitede hayvansal protein üretimini bu düzeyde tutmanın zor olacağına dikkat çekiyor.
İki Araştırma, Sağlığınız ve Gezegenimiz İçin Daha Çok Bitki Tüketmeniz Gerektiğini Gösteriyor, 6 Aralık 2023, VegNews
Çevresel zorluklar ve sağlık krizlerinin damgasını vurduğu bir çağda, yakın zamanda yapılan iki çalışma, bitki bazlı beslenmenin hem insan sağlığı hem de gezegenin refahı üzerindeki derin etkisini aydınlattı. Araştırmalar, et tüketimini azaltmanın ve beslenmemize daha fazla bitki bazlı gıda eklemenin faydalarına dair ikna edici kanıtlar sunuyor. Nature Communications dergisinde yayınlanan ilk çalışma çığır açıcı bir açıklama sunuyor. Et ürünlerinin yarısının bitki bazlı alternatiflerle değiştirilmesiyle, küresel tarımsal kirlilik 2050 yılına kadar 2020 seviyelerine göre üçte bir oranında azaltılabilir. Kirlilikteki bu önemli azalma, arazi kullanımındaki azalmanın yanı sıra ormansızlaşmayı durdurabilir ve hayati ekosistemleri koruyabilir.
Yeni Araştırma Bitki Bazlı Diyetlerin Alzheimer Hastalığı Riskini Azalttığını Buluyor, 7 Aralık 2023, Vegconomist
Alzheimer Hastalığı Dergisi, Alzheimer hastalığı (AD) riskini değiştirmede diyetlerin rolü üzerine ayrıntılı bir çalışma yayınladı. Bulgular, daha fazla sebze, baklagiller, tam tahıllar ve meyveler içeren rejimlerin, bu korkunç nörodejeneratif bozukluğun gelişme şansını azalttığını gösteriyor.
Makaleye göre, Akdeniz diyeti ve Çin, Japonya ve Hindistan’daki geleneksel diyetler gibi daha bitki bazlı diyetlerin, Batı diyetinin aksine Alzheimer hastalığına yakalanma riskini azalttığı kanıtlandı. Araştırmacılar ayrıca bu ülkelerde Batı tarzı beslenme alışkanlıklarını benimsedikçe Alzheimer oranlarının da arttığını buldu.
Süt Ürünleri Devleri Mücadelede İlk Adımları Atıyor, 8 Aralık 2023, Bloomberg
Dünyanın en büyük süt ürünleri üreticilerinden altısı, hayvancılığın devasa çevresel ayak izini giderme çabalarının bir parçası olarak ne kadar metan yaydıklarını kamuoyuna açıklama sözü verdi.
Çevre Savunma Fonu’nun bu hafta COP28 iklim zirvesinde yaptığı açıklamaya göre Bel Grubu, Danone, General Mills, Kraft Heinz, Nestlé ve Lactalis’in bir kısmı süt ürünleri tedarik zincirlerinde şeffaf muhasebe taahhüt etmek için bir grup oluşturdular. Savunuculuk grubu, her birinin kapsamlı bir metan eylem planı oluşturma ve uygulama sözü verdiğini söyledi.
Tarım, karbondioksitten 80 kat daha fazla ısıtma gücüne sahip güçlü bir gaz olan metanın yaklaşık %40’ını yayıyor. Bunun büyük bir kısmı, mideden ya da gübre yoluyla çıkan hayvancılıktan geliyor. Odak noktası enerji sektöründeki petrol kuyularından gelen sızıntılar gibi sorunlarla mücadele etmek olsa da bu sorunu tarımda ele almanın şu ana kadar zor olduğu kanıtlandı. Veri raporlaması yetersizdir ve çözümler hâlâ büyük ölçüde geliştirilme aşamasındadır.
COP28: ABD-BAE’nin İklim Dostu Tarım Çabaları 17 Milyar Dolara Yükseldi, 8 Aralık 2023, Reuters
Cuma günü Dubai’deki COP28 iklim zirvesinde yapılan açıklamaya göre, ABD ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin dünya çapında iklim dostu tarımı ilerletmeye yönelik ortak çabalarına sağlanan fon 17 milyar doların üzerine çıktı.
İklim için Tarımsal İnovasyon Misyonu (AIM for Climate) 2021’de Glasgow’daki COP26’da başlatıldı ve finansmanı hükümetlerden, şirketlerden ve sivil toplum kuruluşlarından geliyor. BM Gıda ve Tarım Örgütü’ne göre, dünya çapında gıda ve tarım, antropojenik sera gazı emisyonlarının yaklaşık üçte birine katkıda bulunuyor.
AIM for Climate girişimi kapsamında 2021’den bu yana tarımsal araştırmaları genişletme, sürdürülebilir tarım uygulamalarını uygulama ve metan emisyonlarını azaltma hedefleriyle yaklaşık 80 proje açıklandı.
Tarım Bakanı Tom Vilsack, konferansın oturum aralarında Reuters’e verdiği demeçte, “Sanırım bu, insanların gıda ve tarım hakkında çok daha farklı düşünmesini sağladı.” dedi.
Batuhan İNANLAR Gıda Yüksek Mühendisi BİTKİDEN
Türkçe 
English